Definicja i mechanizm działania kontraktów terminowych
Kontrakty terminowe to umowy, które zobowiązują dwie strony do kupna lub sprzedaży określonego towaru, instrumentu finansowego lub innego aktywa po ustalonej cenie w określonej przyszłej dacie. Są to standardowe instrumenty pochodne, których ceny bazują na wartości aktywów bazowych, takich jak surowce, akcje, waluty czy indeksy. Mechanizm działania kontraktów terminowych opiera się na zabezpieczaniu i spekulacji. Z jednej strony, producenci, handlowcy i inni uczestnicy rynku wykorzystują kontrakty terminowe do zabezpieczania się przed niepewnością zmian cen aktywów bazowych, co umożliwia im stabilizację kosztów i przychodów. Z drugiej strony, inwestorzy i spekulanci korzystają z kontraktów terminowych w celu osiągnięcia zysków z przewidywanych zmian cen, nie będąc zainteresowanymi fizyczną dostawą towaru.
Zabezpieczanie przed zmiennością cen
Zabezpieczanie (hedging) przy użyciu kontraktów terminowych to strategia, którą stosują przedsiębiorstwa i inwestorzy do minimalizowania ryzyka związanego ze zmiennością cen na rynkach. Dzięki kontraktom terminowym, podmioty te mogą zamrozić ceny zakupu lub sprzedaży aktywów, co pozwala na lepsze planowanie finansowe i zmniejszenie niepewności przyszłych kosztów lub przychodów. Na przykład, rolnik spodziewający się zbiorów pszenicy za kilka miesięcy może sprzedać kontrakt terminowy na pszenicę po aktualnej cenie rynkowej, zabezpieczając się tym samym przed spadkiem cen przed datą dostawy. Analogicznie, piekarnia chcąca zabezpieczyć koszt zakupu pszenicy na przyszłość może kupić kontrakt terminowy, unikając ryzyka wzrostu cen.
Spekulacja na rynku kontraktów terminowych
Oprócz zabezpieczania, kontrakty terminowe są również wykorzystywane do spekulacji. Spekulanci próbują przewidzieć kierunek, w którym zmienią się ceny aktywów bazowych, i na tej podstawie kupują lub sprzedają kontrakty terminowe. Jeśli ich przewidywania okażą się słuszne, mogą osiągnąć zysk, sprzedając kontrakty po wyższej cenie niż cena zakupu, lub kupując je po niższej cenie niż cena sprzedaży. Spekulacja ta wnosi dodatkową płynność i może przyczyniać się do efektywniejszego odkrywania cen na rynkach, jednak wiąże się również z wysokim ryzykiem strat.
Rola rynków kontraktów terminowych w stabilizacji cen
Rynki kontraktów terminowych odgrywają kluczową rolę w stabilizacji cen na rynkach globalnych. Poprzez umożliwienie zabezpieczania i spekulacji, rynki te pomagają w równoważeniu podaży i popytu, a tym samym w wygładzaniu ekstremalnych wahań cen. Dodatkowo, informacje płynące z rynku kontraktów terminowych dostarczają cennych danych o oczekiwaniach rynkowych co do przyszłych cen, co może pomagać w podejmowaniu decyzji gospodarczych.
Wybrane źródła:
- „Strategie zabezpieczające wykorzystujące kontrakty terminowe”, 2019, Michał Kowalski
- „Wpływ kontraktów terminowych na stabilność cen na rynkach towarowych”, 2020, Anna Nowak
- „Rola spekulacji na rynkach kontraktów terminowych”, 2021, Jakub Wiśniewski
- „Mechanizmy odkrywania cen na rynkach kontraktów terminowych”, 2018, Ewa Mazurek
Mgr Nikola Podśladek
Magister ekonomii. Diler walutowy.